Program Aktywny Rodzic. Jakie pytania najczęściej zadają rodzice?

Rodzice dzieci do lat 3 już od października mogą wnioskować o nowe świadczenia z programu Aktywny Rodzic. Na dziecko mogą otrzymać od 500 zł do 1500 zł miesięcznie w zależności od rodzaju świadczenia, a w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności nawet 1900 zł. Zainteresowanie programem jest duże. Do ZUS-u wpłynęło 327,3 tys. wniosków na 332,8 tys. dzieci - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

ZUS cyklicznie organizuje dyżury eksperckie z zakresu nowych świadczeń dla rodzin. Publikujemy najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi ekspertów. 

1.    Czy pobieranie jednego z nowych świadczeń w ramach programu Aktywny Rodzic, pozbawi mnie 800 plus? 

Odp. Program Aktywny Rodzic wprowadza 3 rodzaje świadczeń: aktywni rodzice w pracy, aktywnie 
w żłobku oraz aktywnie w domu. W danym miesiącu na dane dziecko rodzic będzie mógł otrzymać tylko jedno z wybranych przez siebie świadczeń. Będzie można jednak zastąpić jeden rodzaj wsparcia drugim, na przykład, gdy zmieni się sytuacja zawodowa wnioskodawcy. Każde z trzech świadczeń 
z programu Aktywny Rodzic będzie można łączyć z innymi świadczeniami wypłacanymi na dzieci, np. ze świadczeniem wychowawczym z programu Rodzina 800 plus czy 300 plus z programu „Dobry Start”.

2.    Oboje z mężem pracujemy. Mąż zarabia 5000 zł na rękę. Moje wynagrodzenie wynosi  między 2000 a 4000 zł brutto. Mam umowę zlecenia i w każdym miesiącu otrzymuję inną kwotę. Czy otrzymam świadczenie aktywni rodzice w pracy na dziecko w wieku 24 miesiące?

Odp. Jeśli pani dziecko nie chodzi do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i nie jest pod opieką dziennego opiekuna, to w miesiącach, kiedy uzyskuje pani wynagrodzenie powyżej 2150 zł brutto, czyli 50 proc. minimalnego wynagrodzenia przysługuje pani świadczenie aktywny rodzic w pracy, bo oboje z mężem spełniacie warunek indywidualnego i łącznego poziomu aktywności zawodowej. Świadczenie przysługuje, jeśli oboje rodzice/opiekunowie osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli obecnie 
4300 zł  (tzw. warunek łącznego poziomu aktywności zawodowej). Dodatkowo podstawa, od której opłacane są składki każdej z tych osób, nie może być niższa od:

• 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, lub 
• 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę – w przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność na preferencyjnych zasadach, czyli np. korzystają z ulg tj.: preferencyjne składki, ulga na start, mały ZUS plus.

Natomiast w miesiącu, kiedy otrzymuje pani kwotę poniżej 2150 zł, nie spełnia pani warunku aktywności zawodowej i w takiej sytuacji świadczenie aktywni rodzice w pracy będzie przysługiwać tylko do końca następnego miesiąca, od którego nastąpiła zmiana tych warunków. Z takiej możliwości można skorzystać dwa razy w czasie, kiedy świadczenie przysługuje na dziecko (między pierwszym dniem miesiąca, w którym dziecko skończyło 12. miesiąc, a ostatnim dniem miesiąca przed tym, w którym dziecko skończy 36. miesiąc).

3.    Moja córka w połowie grudnia kończy 12 miesięcy.  Chcę wystąpić o świadczenie aktywni rodzice w pracy. Oboje z mężem pracujemy na etatach. Czy świadczenie aktywny rodzic otrzymam za grudzień w pełnej wysokości?

Odp. Jeśli wasze dziecko nie będzie uczęszczać do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i nie będzie pod opieką dziennego opiekuna, nabędą państwo prawo do świadczenia aktywni rodzice w pracy. Warunek łączny i indywidualny aktywności zawodowej  spełniacie. Miesięczna kwota świadczenie jest nie podzielna, to oznacza, że za grudzień otrzyma pani całą kwotę świadczenia tj. 1500 zł. 

4.    Mój syn jest funkcjonariuszem i nie płaci składek do ZUS-u. Czy będzie miał prawo do świadczenia aktywni rodzice w pracy na dziecko w wieku 2 lat? Wnukiem zajmuję się na przemian z drugą babcią. 

Odp. W przypadku funkcjonariuszy, żołnierzy zawodowych, sędziów i prokuratorów, którzy zgodnie z obowiązującymi przepisami w okresie pełnienia służby nie są objęci obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, niepodleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu wykonywania pracy na podstawie stosunku służbowego uznaje się za równoważne z opłacaniem składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy, której łączna wysokość wynosi 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że:

• każdy rodzic samodzielnie wychowujący dziecko, zatrudniony jako funkcjonariusz służb mundurowych, a także jako sędzia lub prokurator, będzie spełniał warunek aktywności zawodowej i będzie mógł się ubiegać o świadczenie aktywni rodzice w pracy;
• każdy rodzic wychowujący dziecko wspólnie z drugim rodzicem, zatrudniony jako funkcjonariusz służb mundurowych, a także jako sędzia lub prokurator, będzie spełniał warunek aktywności zawodowej i będzie mógł się ubiegać o świadczenie, pod warunkiem że drugi rodzic będzie także aktywny zawodowo na odpowiednim poziomie.

5.    Mam wnuczkę, która jest w wieku 1 rok i  8 miesięcy, chodzi do żłobka. Do końca roku córka ma na nią przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy.  Co miesiąc otrzymuje po 1000 zł. Opłata za żłobek to kwota około 700-800 zł.  Jakie świadczenie będzie dla mojej córki mnie  najkorzystniejsze i kiedy powinna złożyć wniosek?  

Odp. Jeśli opłata za żłobek jest mniejsza niż wypłacany rodzinny kapitał opiekuńczy, to dla pani córki najkorzystniejszym rozwiązaniem na ten moment będzie pobieranie RKO do końca roku, a w styczniu  złożenie wniosku o świadczenie aktywnie w żłobku, gdzie kwota dofinansowania wyniesie do 1500 zł.  Gdyby córka taki wniosek złożyła w październiku, to straciłaby na tym.  

6.    Jestem z pierwszym mężem po rozwodzie. Z obecnym małżonkiem wychowujemy dwoje dzieci. Jedno nasze wspólne w wieku 14 miesięcy a drugie  24 miesiące -  z poprzedniego małżeństwa mojego męża. Nie pracuję, zajmuję się domem i obojgiem dziećmi, czy przysługują mi jakieś świadczenia z nowego programu Aktywny Rodzic?

Odp.  Może pani ubiegać się o świadczenie aktywnie w domu na jedno dziecko, na drugie też, o ile  nie wykorzystała pani na nie 12 tys. zł w ramach rodzinnego kapitału opiekuńczego.