Teren gminy objęty został w całości zasięgiem zlodowacenia północnopolskiego. Posiada cechy młodego krajobrazu polodowcowego. W rzeźbie można wyróżnić szereg form akumulacji lodowcowej, wodnolodowcowej i eolicznej: wysoczyznę morenową płaską, równiny sandrowe i wodnolodowcowe, kemy i terasy kemowe, rynny subglacjalne, równiny i wydmy, a także równiny torfowe.
Obszar Gminy leży w obrębie dwóch nadleśnictw: Włocławek i Dobrzejewice. Lasy zajmują powierzchnię 1579 ha tj. 20,74% ogólnej powierzchni, w tym 1315 ha tj. 83,3% stanowią lasy państwowe, 352 ha - 22,3% stanowią lasy niepaństwowe. Na terenie gminy znajdują się lasy iglasto - liściaste, 75% iglastych, 25% liściastych. Głównym gatunkiem w drzewostanie jest sosna (80%). Pod względem gospodarczym lasy przedstawiają niską wartość, z uwagi na konieczność ich ochrony z powodu: - Położenia w 10 - kilometrowej strefie ochronnej miasta Włocławka, - Położenia w strefie zagrożeń przemysłowych, - Zakwalifikowania 1/3 powierzchni lasów do grupy podlegającej ścisłej ochronie z uwagi na funkcje glebowo- ochronne. Lasy gminy rosną na glebach słabych, podmokłych oraz bagiennych.
Najciekawsze skupiska kompleksów leśnych występują w miejscowościach:
1. Łęg Witoszyn
2. Nowy Witoszyn
3. Lisek
4. Wilczeniec Fabiański
5. Wilczeniec Bogucki
6. Szpetal Górny
7. Bogucin
Ochronie podlega rezerwat przyrodniczy Kulin o powierzchni 15,46 ha, który usytuowany jest na prawym zboczu Wisły. Występują w nim rzadko spotykane rośliny, jak dyptam jesionolistny, ostnica Jana, oman szorstki i inne. Ochroną objęte są parki wiejskie w Fabiankach, Szpetalu Górnym, Chełmicy Dużej i nie mogą być przeznaczone do innej funkcji niż rekreacyjne-wypoczynkowe.